Fatale fast fashion…

 

We weten dat de productie van kleding vervuilend is, maar hoe erg is het eigenlijk?

Gemiddeld gooien wij nu 60 procent meer kleding weg dan anno 2000 en is de productie ervan sinds die tijd meer dan verdubbeld. En ieder jaar wordt ongeveer 85 procent van de kleding samen met het vuil weggegooid.

Maar dat is nog niet alles.....

 

Slechte kwaliteit

Door de vaak erbarmelijke kwaliteit van de goedkope kleding is deze vaak niet eens meer geschikt voor hergebruik. De fast fashion industrie produceert over het algemeen laag kwalitatieve kleding dat maar een paar keer gedragen kan worden. Maar vaak haalt deze kleding de winkel niet eens, hele partijen van de gloednieuwe collecties belanden op de vuilstort omdat er jaarlijks steeds meer collecties worden uitgebracht*.  Trends wisselen elkaar heel snel af en om de zes weken hangt er een nieuwe (goedkope) collectie in de winkel. De industrie wakkert het verlangen aan om steeds 'iets nieuws' te dragen via social media en de commercie met pakkende 'happy lifestyle' filmpjes. De hoge intensiviteit van fast fashion zet de productiekosten onder druk en maakt de industrie alleen nog meer vervuilend dan dat het al is. De enige manier hoe kledingmerken van hun overgebleven collecties afkomen, is door de kleding in arme landen te dumpen. In Chili ligt de woestijn vol met tonnen gedumpte nieuwe kleding en in Ghana komen ze om in waardeloze en onbruikbare tweedehands kleding. Om toch nog van deze gigantische hopen gedumpte kleding af te komen wordt het vaak verbrand. Bij deze praktijken komen grote hoeveelheden CO2 vrij, wat wederom een enorme impact heeft op het milieu. 

* In Europa maakten fast fashion kledingmerken in 2000 gemiddeld nog maar twee collecties per jaar, inmiddels zijn dat er vijf geworden. Sommige merken maken het helemaal bont en produceren ze tot wel 24 collecties per jaar.

Slavernij en uitbuiting

Wereldwijd werken zo'n 47 miljoen mensen in de kledingindustrie, waarvan 85% vrouw is. Veelal wordt de kleding in sweat-shops in lage-lonen-landen geproduceerd onder schrijnende omstandigheden. Het gros van de naaisters verdient geen leefbaar loon, met onmenselijk lange werkweken tot gevolg. In Aziatische kledingfabrieken maken naaisters vaak werkweken van 60 tot 90 uur. Niet alleen vrouwen maar ook kinderen worden vandaag de dag nog steeds misbruikt door de kledingindustrie. Dus… voor dat leuke nieuwe jurkje wordt een hoge prijs betaald, maar niet door ons.

Fatale vervuiling

De kledingindustrie is verantwoordelijk voor 10% van de totale uitstoot van broeikasgassen (CO2). Dat is meer dan de uitstoot van alle internationale vluchten en het transport over zee bij elkaar opgeteld. Daarnaast is de kledingindustrie zeer vervuilend en waterverslindend, allerlei chemicaliën en plastic deeltjes belanden in de oceanen en de productie vergt ontzettend veel water. De mode-industrie is de op een na grootste gebruiker van water ter wereld en na de olie-industrie de grootste vervuiler ter wereld.

Er is ongeveer 2.500 liter water nodig om één T-shirt van katoen te maken. Daar kan één persoon drieënhalf jaar van drinken. Voor een broek is nog veel meer water nodig: ruim 7.500 liter. Daar kan één persoon tien jaar lang van drinken.

Om aan de grote vraag van grondstoffen voor de kleding te voldoen wordt er op enorme schaal katoen verbouwd. Om katoen goed te laten groeien is heel veel water nodig. Het Aralmeer in Oezbekistan is door de katoenteelt in een periode van vijftig jaar bijna volledig opgedroogd. Ooit een van de grootste meren op aarde, nu een woestijn.

De kledingindustrie zorgt er ook voor dat veel water vervuild raakt doordat de kleding geverfd moet worden. Dat is de op één na grootste oorzaak van watervervuiling ter wereld. Het water met chemisch afval dat overblijft na het verven wordt vaak gewoon gedumpt in sloten of rivieren.

Voor het verven van kleding zijn ongeveer 2 miljoen Olympische zwembaden aan water per jaar nodig en is de kledingindustrie verantwoordelijk voor één vijfde van alle watervervuiling.

Synthetische vezels zoals polyester, polyamide (nylon, dralon), acryl, elastaan, fleece etc. zijn vervaardigd uit aardolie en aardgas door middel van vervuilende chemische processen. Bij de productie van polyester komt twee tot drie keer meer CO2 vrij dan bij de productie van katoen. Synthetische kledingstoffen zijn van plastic en ook gerecycled plastic blijft gewoon plastic, het is net zo vervuilend als nieuw plastic en is niet biologisch afbreekbaar. Kleding van synthetische stoffen is vrij goedkoop om te maken en fast-fashion ketens kunnen hier dus alleen maar meer aan verdienen.

Microplastics, de onzichtbare dreiging

Buiten de industrie doen ook wij mee aan de vervuiling, naast het feit dat de kleding zelf van plastic is verliest de kleding ook sporen van plastic (microplastics).

Microplastics uit textiel worden vanwege hun vorm microvezels genoemd. Misschien heb je nog nooit het label van je kleding gecontroleerd. Als je dat doet, zul je woorden tegenkomen als ‘polyester’, ‘nylon’, ‘polyamide’, ‘acryl’. Dit zijn voorbeelden van plastic materialen die veel gebruikt worden in kleding. 

Wanneer dit textiel wordt vervaardigd, samen met uw wasgoed wordt gewassen, gedragen of gedroogd, komen deze kleine plastic vezels vrij in het water en de lucht. Deze microvezels zijn te vinden in bijna alles wat we eten en drinken: vis, zeevruchten, kip, kraanwater, flessenwater, zout, bier. Ze zijn diep doorgedrongen in onze voedselketen, waarvan wij bovenaan staan, waardoor het risico voor ons nog groter is.

Ook geen enkele locatie op aarde is veilig voor deze vezels; Omdat ze in de lucht terechtkomen, kunnen ze kilometers reizen voordat ze zich vestigen, hebben wetenschappers bewezen. Van de top van de wereld tot het diepste punt van de oceaan: noch de Mount Everest, noch de Mariana Trog zijn vrij van microplasticvervuiling. Uit onderzoek is gebleken dat ook grote steden als Londen, Parijs en Dongguan microvezels uit textiel verzamelen. Zelfs in ongerepte gebieden zoals de Pyreneeën of de Amerikaanse nationale parken valt er plastic regen. Een bijna onzichtbare dreiging die uiteindelijk zijn weg naar ons heeft gevonden.

Plastic microvezels worden niet alleen in de buitenlucht aangetroffen; ze zijn ook te vinden in gebouwen en vooral in het stof op de vloer. Van al het zwevende stof in een huishouden bestaat 33% uit microplastics uit textiel. Dit is voldoende reden tot bezorgdheid, gezien het feit dat deze vezels zich zouden kunnen nestelen in het voedsel dat we eten, waardoor een nieuwe bron van inname van microplastics ontstaat. Uit onderzoek blijkt dat de inname van huishoudelijke vezels per persoon per jaar kan oplopen tot tussen de 14.000 en 68.000 deeltjes. 

EERSTE WETENSCHAPPELIJKE BEWIJS DAT MICROVEZELS ONZE LONGEN AANTASTEN

Wat deze kwestie nog zorgwekkender is het laatste onderzoek dat in februari 2021 door de Rijksuniversiteit Groningen in Nederland is uitgevoerd. Kledingvezels zoals nylon en polyester hebben het potentieel om het herstel en de ontwikkeling te belemmeren van onze longen.

Niet alleen dat: microplastics werden 30 jaar geleden al in longweefsel aangetroffen. Textielarbeiders die onder meer polyester- en nylonvezels verwerken, kregen last van hoesten, kortademigheid en een verminderde longcapaciteit.  

Het gegeven dat we letterlijk onze eigen kleren inademen, roept de vraag op wat het effect is van synthetische vezels op onze longen. Daarom publiceert Plastic Soup Foundation gelijktijdig met het bovenstaande onderzoek ook het rapport Do Clothes make us sick? Fashion, Fibres and Human Health. Dit rapport biedt een overzicht van alle tot op heden wetenschappelijk vastgestelde effecten van plastic-microvezels op de diverse organen en het immuunsysteem. Alleen al in 2021 en 2022 zijn ruim 400 publicaties verschenen over de gezondheidseffecten van microplastics. Ook de World Health Organization doet sinds 2019 onderzoek naar de effecten hiervan op het menselijk lichaam. (Bron: www.plasticsoupfoundation.org)

‘Groen’

Sommige fast fashion kledingmerken beweren dat ze groen, duurzaam of ‘sustainable’ bezig zijn maar een jurkje van 'gerecycled' polyester blijft uiteindelijk gewoon een jurkje van plastic. Ook kleding van gemengde grondstoffen zoals linnen met (gerecyled) polyester of een trui van (gerecyclede) wol met acryl is absoluut NIET duurzaam. Deze gemengde stoffen zijn ook nog eens ongeschikt om te recyclen. Al deze zogenaamde 'groene' fast fashion draagt helemaal niets bij tot een schonere wereld. Integendeel! De kledingindustrie surft alleen maar graag mee op de groene duurzaamheids golf, veranderen doen ze niet echt en houden ze de boel alleen maar voor de gek (het z.g.n. greenwashing). Groen en duurzaam is alleen maar een makkelijk verdienmodel en het verkoopt lekker. Hebzucht is zoals altijd de grootste drijfveer, zelfs als daarmee de hele planeet onleefbaar wordt.

Wat kan je doen?

De enigen die een verandering teweeg kunnen brengen zijn wij zelf, de consument. Door massaal geen fast fashion meer te kopen kunnen wij deze vernietigende kledingindustrie stoppen. Laat de fast fashion producenten niet meer, ten koste van alles, aan ons verdienen en start de verandering vandaag nog!

Gebruik je gezonde verstand en:

♥  koop niet elke week wat nieuws maar alleen als het echt nodig is

♥  koop geen kleding meer bij de fast fashion ketens en ga over tot slow fashion

♥  koop kleding van duurzaam gemaakt textiel (b.v. kleding van bio-katoen, linnen, hennep of andere natuurlijke stoffen met het GOTS keurmerk)

♥  koop tweedehands kleding van een niet-synthetische stof. Kijk op het label van welke stof het kledingstuk is gemaakt (de reden staat hieronder.....)

♥  koop geen kleding van polyester, acryl, nylon of andere plasticvarianten (ook geen mengsels) zodat er bij het wassen geen microplastics vrijkomen

♥  heb je een favoriet synthetisch kledingstuk? Gebruik dan tenminste een 'Guppyfriend' waszak voor synthetische kleding, deze waszak vangt de microplastics op. Guppyfriend waszak is online te koop bij diverse bio-winkels

♥  ga zelf aan de slag of koop originele (geupcyclede) kleding, bijvoorbeeld bij Bela Brokata ;-)

Meer over weten kledingstoffen en hun duurzaamheid? Klik dan hier.

Of kijk bij: https://issuu.com/fashionrevolution/docs/fr_zine2_rgb (online te bekijken magazines over kleding, recycling en meer).

 

Bronnen: Plastic soup foundation: www.plasticsoupfoundation.org